Ứng dụng Tâm Lý Trị Liệu trong điều trị các bệnh lý mãn tính
Các bệnh lý mạn tính kéo dài, điều trị không hiệu quả, tốn kém dẫn đến các rối loạn tâm lý gây ra nhiều ảnh hưởng đối với cuộc sống và sức khỏe. Cho đến nay, cơ chế bệnh sinh và căn nguyên đều chưa được xác định rõ. Điều này dẫn đến nhiều khó khăn và bất cập trong quá trình điều trị. Sự ra đời của tâm lý trị liệu giúp ích rất nhiều trong việc ổn định cuộc sống lâu dài và hạn chế nguy cơ lạm dụng thuốc.Tâm lý trị liệu là hệ thống các phương pháp có vai trò quan trọng trong điều trị những vấn đề về tâm lý. Phương pháp này bắt đầu được quan tâm vào giữa thế kỷ 19 nhưng chỉ thực sự phổ biến trong vài năm trở lại đây.
So với sử dụng thuốc, phương pháp này an toàn hơn vì được thực hiện thông qua hình thức giao tiếp bằng ngôn ngữ và phi ngôn ngữ. Hơn nữa, trị liệu tâm lý không giới hạn độ tuổi của bệnh nhân. Tùy vào độ tuổi, tín ngưỡng, tính cách, học vấn,… của người bệnh, nhà trị liệu sẽ lựa chọn phương pháp trị liệu tâm lý phù hợp.
Ý nghĩa của trị liệu tâm lý
Tâm lý trị liệu có ý nghĩa quan trọng đối với các rối loạn tâm lý – tâm thần. Không chỉ có hiệu quả trong việc điều trị, phương pháp này cũng hỗ trợ trong chẩn đoán một số bệnh tâm thần có triệu chứng phức tạp, không điển hình và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác.
Ý nghĩa của trị liệu tâm lý:
1. Hỗ trợ trong quá trình chẩn đoán
Các rối loạn tâm thần thường không có thương tổn thực thể mà chủ yếu được chẩn đoán thông qua biểu hiện lâm sàng. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể khác nhau ở từng bệnh nhân và giai đoạn bệnh. Sự phức tạp về biểu hiện lâm sàng gây khó khăn trong quá trình chẩn đoán.
Hiện nay, ngoài tiêu chuẩn DSM-5 và ICD-10, các chuyên gia còn ứng dụng tâm lý trị liệu trong quá trình chẩn đoán. Mức độ đáp ứng với liệu pháp phần nào có thể phản ảnh các triệu chứng mà người bệnh gặp phải chính là biểu hiện của rối loạn tâm thần.
2. Ý nghĩa trong điều trị
Vai trò chính của tâm lý trị liệu là điều trị các vấn đề tâm lý, tâm thần. Hiện nay, nguyên nhân gây ra các bệnh lý này vẫn chưa được xác định nên quá trình điều trị và phòng ngừa còn nhiều hạn chế. Nếu như trước đây bệnh nhân phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc thì hiện tại, với sự hỗ trợ của trị liệu tâm lý, người bệnh có thể kiểm soát cảm xúc và ổn định về mặt tinh thần.Hiện nay, trị liệu tâm lý là phương pháp chính đối với quá trình điều trị rối loạn tâm lý bên cạnh sử dụng thuốc ngoài ra còn hỗ trợ tích cực trong việc điều trị một số bệnh lý mãn tính
Trong trị liệu tâm lý, chuyên gia tạo ra các can thiệp phù hợp nhằm điều chỉnh cảm xúc và tư duy của người bệnh. Từ đó giúp người bệnh thay đổi các quan niệm lệch lạc về bản thân, mọi người và các khía cạnh khác của xã hội. Đồng thời giúp nâng cao lòng tự trọng và bồi dưỡng nhân cách, xây dựng những tính cách tích cực như lạc quan, vui vẻ, mạnh mẽ, quyết đoán,…ngoài ra còn giúp người bệnh trang bị các kỹ năng mềm cần thiết như kỹ năng giao tiếp, kiểm soát cảm xúc, ứng phó với stress, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề.
Trị liệu tâm lý với mục đích điều trị thường được thực hiện theo quy trình sau:
- Tạo mối quan hệ đáng tin cậy có tính trị liệu
- Giúp người bệnh thoải mái chia sẻ và giải tỏa cảm xúc dồn nén
- Xây dựng sự thấu hiểu và đồng cảm
- Tạo các can thiệp, tác động phù hợp nhằm điều chỉnh cảm xúc, nhận thức và hành vi
- Trước khi kết thúc trị liệu, chuyên gia sẽ trang bị cho người bệnh các kỹ năng và kiến thức hữu ích
8 Phương pháp trị liệu tâm lý phổ biến hiện nay
Đến nay, đã có đến hơn 60 phương pháp trị liệu tâm lý được nghiên cứu. Tuy nhiên, mức độ hiệu quả của các liệu pháp là khác nhau nên không phải phương pháp nào cũng được áp dụng. Hiện tại, các chuyên gia tâm lý ưu tiên 8 phương pháp trị liệu sau:
